Borsada kıyamet senaryoları!

Küresel ticaret gerilimi nedeniyle ABD borsalarında yaşanan sert düşüş, ekonomik durgunluk yaşanmasından korkan yatırımcıları daha karamsar senaryoları değerlendirmeye sevk ediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın duyurduğu ek gümrük vergileri nedeniyle geçen hafta hisse senedi piyasalarında koronavirüs salgınından bu yana yaşanan en büyük haftalık düşüşün ardından dün de sert dalgalanmalar meydana geldi.

ZİRVEDEN YÜZDE 50 DÜŞÜŞ SENARYOSU

Ticaret savaşının akıbeti hâlâ belirsizliğini korurken, Wall Street analizcileri hisse senetlerinin daha ne kadar düşebileceğini değerlendiriyorlar. S&P 500 endeksinin 19 Şubat'taki zirveden neredeyse yarı yarıya gerileyebileceği öngörülüyor. Endeks dün 5 bin 62,25 seviyesinden kapanarak zirveden yüzde 17'den fazla düştü.

Miller Tabak'ın baş piyasa analizcisi Matthew Maley, S&P 500'ün gelecek aylarda 4 bin 300 seviyelerine gerilemesinin "pek muhtemel" olduğunu, 4 bin veya daha düşük seviyelere düşüşün ise şaşırtıcı olmayacağını belirtti.

Bazı analizciler, en kötü senaryoda S&P 500'ün tüm zamanların zirvesinden yüzde 50 düşebileceğini öngörüyorlar. Bu da internetin yaygınlaşmasının ardından 2000 yılında patlayan dot-com finansal balonundan sonraki durumu hatırlatıyor.

75 YILIN EN SERT DÜŞÜŞLERİNDEN BİRİ

Truist Advisory Services'tan Keith Lerner, S&P 500'te geçen hafta Perşembe ve Cuma yaşanan toplam yüzde 10.5'lik düşüşün 1950'den bu yana endeksin gördüğü en büyük iki günlük düşüşlerden biri olduğunu söyledi. Tarihteki en büyük iki günlük düşüşler Mart 2020'deki koronavirüs salgını sırasında, Kasım 2008'deki küresel finansal krizde ve 1987'deki "Kara Pazartesi"de yaşanmıştı.

Dün yaşanan dalgalanmalara rağmen S&P 500 yalnızca yüzde 0,2 düşüşle kapandı. Fakat Wall Street'in "korku göstergesi" olarak bilinen CBOE volatilite endeksi .VIX, son beş yılın en yüksek seviyesinden kapandı.

JPMORGAN'DAN KARAMSAR SENARYO

JPMorgan'ın hisse senedi analizcileri dün yayımladıkları değerlendirmede S&P 500 için "ayı (piyasası) senaryosu" kapsamında yıl sonu hedeflerini yaklaşık 4 bin puan olarak belirlediler. Bu senaryo, gümrük vergilerinde herhangi bir gevşeme olmayacağı ve 2026'ya kadar şirket kârlarında reel bir büyüme yaşanmayacağı varsayımlarına dayanıyor.

Evercore ISI, S&P 500 endeksi için "ayı (piyasası) senaryosunda" yıl sonu hedefini 4 bin 500 olarak belirlerken, daha da olumsuz bir tablo çizen "SuperBear" senaryosunda endeksin 3 bin 100 seviyesine kadar gerileyebileceğini öngördü.

Bu kötümser tahmin, Şubat ayındaki zirveden yaklaşık yüzde 50'lik düşüş anlamına geliyor. Evercore'un bu en karamsar senaryosu, şirket kârlarında yıllık bazda yüzde 15'e varan bir düşüş, kredi piyasalarında ciddi bozulmalar ve borç tavanını yükseltmeye ilişkin zorlukların piyasa üzerinde baskı oluşturması gibi gelişmeleri içeriyor.

KÂR TAHMİNLERİNDE DÜŞÜŞ ETKİSİ

Tallbacken Capital Advisors Genel Müdürü Michael Purves, değerlemelerde ve şirket kârlarında yaşanacak bir miktar düşüşün S&P 500 endeksini 4 bin puan seviyelerine çekebileceğini söyledi.

Purves gibi düşüş beklentisi olan yatırımcılar, hisse senetlerinde daha fazla gerileme olasılığını artıran iki temel etmene işaret ediyorlar: Yüksek seviyelerden düşen değerlemeler ve şirket kâr tahminlerindeki olası büyük düşüşler.

LSEG Datastream verilerine göre, S&P 500'ün beklenen 12 aylık kazançlarına göre hesaplanan ileriye dönük fiyat/kazanç (F/K) oranı Şubat ayında 22,4 iken, geçen hafta Cuma itibarıyla 18,4'e geriledi. Bu seviye, son 10 yılın ortalamasıyla uyumlu.

Mevcut değerlemelerin, birçok yatırımcıya göre, gümrük vergilerinin yaratabileceği ekonomik etkileri henüz tam olarak yansıtmadığı da belirtiliyor.

RESESYON SENARYOSU

LSEG IBES verilerine göre, S&P 500 şirketlerinin kârlarının 2025'te yüzde 10,4 artması bekleniyor. Fakat Ned Davis Research'e göre, resesyon dönemlerinde kârlar yılda ortalama yüzde 24 düşüyor.

Robeco'nun Londra'daki varlık yatırım stratejileri başkanı Colin Graham dün yaptığı değerlendirmede, "Eğer resesyon ihtimali yüzde 50 ise hisse senetlerinde yüzde 20 ila yüzde 25 oranında bir düşüş daha görebiliriz" dedi.

OLUMSUZ SENARYOLAR EN OLASI SENARYOLAR DEĞİL

Fakat hisse senetlerinde sert düşüşten endişe duyan yatırımcılar bile bu olumsuz ihtimallerin en olası senaryo olmadığını düşünüyorlar.

Örneğin Evercore analizcileri, Pazar günü paylaştıkları araştırma notunda, S&P 500 endeksi için yıl sonu hedeflerini 5 BİN 600 puan olarak belirlediler. Bu hedef, mevcut seviyeye kıyasla yaklaşık yüzde 10 artış anlamına geliyor. Ancak aynı araştırma notunda daha kötü senaryoların da göz ardı edilmemesi gerektiği vurgulandı.

Öte yandan ticaret savaşının seyrine dair olumlu gelişmeler, piyasaların hızla toparlanmasına yol açabilir. Nitekim Trump'ın gümrük vergilerini 90 gün süreyle ertelemeyi değerlendirdiğine dair dün çıkan bir haberle borsalar kısa süreliğine yükseldi. Fakat Beyaz Saray bu haberi yalanlayınca, piyasalar yeniden geriledi.